'Extreme make-over' voor Philips’ nieuwe hoofdkantoor
Van het brutalistische complex aan de Prinses Irenestraat 59 staat slechts het kale karkas nog overeind. Het uit de jaren zeventig stammende gebouw krijgt een grondige renovatie voordat Philips er in 2025 intrekt. Hoe staat het met de bouw?
Waar in Zuidas
Na een klein jaar slopen en bouwen is het langgerekte complex aan de Prinses Irenestraat, waar tot 2021 nog de Amsterdam Community School (AICS) in huisde, amper te herkennen. Dat zal na de grondige renovatie overigens niet heel anders zijn: PI59, de nieuwe naam van het kantoorpand, wordt qua uitstraling bijna een tegenhanger van het oorspronkelijke gebouw. ‘We gaan van dikke betonnen gevelplaten naar grote ramen, veel licht en een open karakter’, zegt Aalt Schouten, bouwplaatsmanager bij Wessels Zeist die het project overziet. ‘Ik ben eigenlijk een echte nieuwbouwman, dus deze renovatie is een mooie uitdaging.’
Gepolijst beton met natuursteen en messing
Schouten neemt ons mee de bouwplaats op, waar een zogenaamde mock-up een deel van de nieuwe gevel op ware grootte toont. De grote raampartijen, omlijst door gepolijst beton met natuursteen toeslag en messing elementen, staan in schril contrast met de bunkerachtige gevel van het oorspronkelijke gebouw. ‘De aluminium gevelelementen worden prefab gemaakt in Staphorst, daar tegenaan komt gepolijst beton uit België’, zegt Aalt terwijl hij met zijn hand over het beton wrijft. ‘Het polijsten van één zo’n balk duurt ongeveer een dag.’ Dan draait hij zich om, en verschuift zijn blik van de mock-up naar het karkas van PI59. ‘Als je dan gaat tellen… Ik denk dat er zo’n 300 balken nodig zijn voor het hele gebouw.’
Damwanden langs Strawinskypad
Dat is het grote voordeel van prefab, zegt Schouten. ‘De gevelelementen worden nu al gemaakt, dus dat is straks alleen nog een kwestie van bevestigen. We zijn al begonnen met de aluminium gevel elementen. Met het aanbrengen van het gepolijste beton starten we medio maart, en voor de bouwvak hopen we de hele gevel dicht te hebben.’ Buiten snelheid geeft prefab ook het voordeel van ruimte. En die is nu eenmaal schaars in Zuidas – PI59 ligt ingeklemd tussen de Prinses Irenebuurt enerzijds en de drukke Strawinskylaan anderzijds. Dat vormde vooral een uitdaging bij de sloop van de kelder en het aanbrengen van funderingspalen voor de aanbouwen. ‘Het grondwaterniveau is hier hoog’, zegt Schouten. ‘Dus moesten we damwanden aanbrengen om het water met een bemaling te kunnen wegpompen. Die damwanden gingen pal naast het Strawinskypad de grond in. We hebben toen containers geplaatst waar voetgangers veilig doorheen konden lopen.’
Lichte atriums
Het originele gebouw is zo’n 110 meter lang en 40 meter diep. Door de toevoeging van vier aanbouwen wordt het pand wat ‘dikker’ en tegelijkertijd lichter. ‘De aanbouwen komen vooral aan de zuidzijde, bij het Strawinskypad’, wijst Schouten naar beneden wanneer we even later op de bovenste verdieping staan. ‘Grotendeels zijn we al klaar met het bouwen ervan. Kijk, je kunt zien waar het oude deel stopt en de aanbouw begint, want daar bouwen we met een staalconstructie.’ De aanbouw sluit niet helemaal aan op de oudbouw – door een gapende rechthoek kunnen we zo naar de begane grond kijken. ‘Dat klopt’, beantwoordt Schouten onze vragende blik. ‘De uitbouwen maken de bouw van drie atriums mogelijk. Daarmee komt straks zo veel mogelijk licht het gebouw binnen. Het oorspronkelijke pand was erg donker.’
Terras onder uitkraging
Tot slot nemen we een kijkje aan de westzijde van PI59. Op dat moment worden juist een aantal sierkolommen op hun plek gehesen. Met hun geribbelde motief, terrazzo en gepolijste uitstraling doen ze enigszins denken aan Griekse zuilen. ‘Bovenop deze kolommen komt een uitkraging’, wijst Schouten de lucht in. ‘Waar we nu staan komt dan plek voor een ruim terras en eventueel een horecagelegenheid. Een mooie plek, als je het mij vraagt. Je zit hier bij het station, aan de Parnassusweg met al haar bedrijvigheid, maar ook weer niet pal aan de autoweg.’
Geschiedenis en toekomst
PI59 is een van de oudste gebouwen van Zuidas en werd in eerste instantie als kantoorpand ontworpen. Na de oplevering in de jaren zeventig nam accountantskantoor KPMG haar intrek in het pand, opgevolgd door onder andere advocatenkantoor NautaDutilh. Vanaf 2003 was het gebouw in gebruik als school door de Amsterdam International Community School (AICS). De school verhuisde in 2021 naar een nieuw onderkomen aan de A.J. Ernststraat, waarmee de weg vrijkwam om het pand weer haar functie van kantoor terug te geven. Begin 2025 verhuist Philips haar hoofdkantoor van de Amsterdamse Breitnertoren naar PI59 in Zuidas.
Voor het volledige stuk van Amsterdam Zuidas verwijzen we graag naar het artikel op hun website.